सुरुवांत झर झरा मंद मंद दु:खी।
पावलांस टाकी - काळ माझा ॥
अजाणतां असा होई कालक्षेप।
जीविताचें माप - कसे व्हावें ॥
जन्म मृत्यू झाले कुणा ठावे किती।
असे मोक्षस्थिती हीच किंवा ॥४६॥
विचाराचे पाय टाकितांना कांटे।
कोठले या वाटे लागतात ॥
निरनिराळी दृश्ये बोंचती न कळतां।
जिवाला खिन्नता प्राप्त् होई ॥
माझे कांही तरी जेथे तेथे सांडे।
पुन्हा तें सापडे मला केव्हां ॥
कित्येक जन्मांच्या नेत्रांनी शोधिले।
परी जें हरपलें मिळे तें न ॥४७॥
असां हा भोवती जनांचा संमर्द।
तरी ही एकांती जीव रंगे ॥
कित्येक जन्मांचा वियोग आडवा।
विस्मृति न जीवा तरी तुझी ॥
मरणांनी मारिले कितीदां आशेला।
तरीही न सुटला छंद तुझा ॥
केलेस दुर्लक्ष कितीदां गीतांकडे।
तरी मी बडबडे तुझ्या साठीं ॥४८॥
घेतांच लोळण तुझ्या पायावरी।
शरीर सत्वरी सजीव-ले ॥
पूर्वि होते वाटे - निष्प्राण जीवन।
चुंबिता हे चरण तुझे देवी ॥
चेतना देहासी आनंद चित्तासी।
दिव्यता मर्त्यासी - मला लाधे ॥
तसेच राहुं दे - चरण येथें तुझे।
शिराचें या ओझें - तिथे राहो ॥४९॥
नभांत सांडती चंद्रिकेची किरणें।
मनांत चांदणे तसे माझ्या ॥
सहज झाली तुझें इतक्यांत संस्मरण।
चित हे लक्कन - उजाळले ॥
स्मृतीचाही इतका प्रताप तेजाळ।
सहवास कौतुका - कसे वर्णू ॥५०॥
पापांची पावले टाकीत चाललो।
म्हणूनी हा आलो तुझ्या देशीं ॥
हुडाकला काळोख सदां दुर्वृत्तींचा ।
जीव हा बुडविला - अनीतींत ॥
सदाचाराची ती तेजस्विनी भूल।
कधी अंत:करणी न मातली ॥
नेत्र हा मिटेल - पाहतांच आत्म्याचें शोधन देई अनाचार ।
जयाचा आधार सांततेला ॥५१॥
विश्व सारे नटले माझ्या सुखासाठी।
सूर्य माझ्या पाठीं फिरतसे ॥५२॥
“टिचकी ही लागतां अशा गालावरती।
जातसे अंतरी कुठेशी ती ॥
तिचा सुख स्पर्श जीवासि टोचतो।
देहासि बोचतो जेथ-तेथे ॥
हर्ष सांडु लागे शब्दांत चेहर्यांत।
नयनांत श्वासांत - रोम रोमी ॥
जरी तुजला व्हावी रुची या हर्षाची।
तरी या देहाची भेट घेई अनंतता” ॥५३॥
पहिल्याच पासून मला होती ठावी।
तुझी वृत्ति भावी - अशी होणे ॥
बोललीस तेव्हा शपथ ती घेऊन।
हातांत देउन - तुझा हात ॥
परी नव्हतें तुझें - तुझ्या हातीं हृदय।
तुला कसला काय दोष देणे ॥
दयां तरी तुजला अभाग्याची आली।
तयानें हि झाली - मना शांति ॥
जा सुखे - कुठेही तुझे पुण्य स्मरण।
सुखवील जीवन - सदा माझे ॥५४॥
इतक्यांत येशील असें जें वाटतें।
तयानेच होते समाधान ॥
अधीर चित्ताने वाट मी पाहिली।
सारखी सोशिली - निराशा ही ॥
अनेक जन्माची अशी माझी तृष्णा।
प्राशुनी जीवना वाढलेली ॥५५॥
तापल्या सृष्टीच्या उष्ण निश्वासांनीं।
आग वातावरणी - लागली ही॥
पोळतो हा ऊर वायु घेता आंत।
जीभ कीं भाजत श्वास योगें॥
एक दावानल - भडकला अंतरी।
जाळ ते शरीरी - पेटतात॥५६॥
मनीं माझ्या होतें तेंच आले घडुनी।
कळी आली फुलुनी - इच्छिलेली ॥
नभांगणी नाचे मनीचीं तारका।
आले ऐकू सूर अंतरींचे ॥
देवता चिंतिली अवतरे तीच ही।
जीव जन्म घेई - इष्ट देहीं ॥५७॥
थकले मोजुनी मोजुनी।
कितीदा जन्मुनी - पाहिले मीं ॥
तोच तोच स्वर - सदा आळवोनी।
तान तीच गानीं खेळवील ॥
कधी संपायाचे असे हें गायन।
कधीं जन्म मरण चुकायाचे ॥५८॥
(आवाजांचे संघ?) फिरते हे - घुमविती आकाश।
माझिया चित्तास गीत शब्द ॥
वनस्थली पुढें नाचतो निर्झर।
बागडे हा सूर - तुझ्या पुढें ॥५९॥
सहज बोललीस शब्द तो तूं गूढ।
चित्त माझे मूढ - तरी झाले ॥
जीवास वाटलें - आनंदाची उषा।
घेत शब्द वेषा - जणूं आली ॥
पुरी दुसऱ्या क्षणीं - नुरलें मोहन।
जीवन स्मशान - पुढे दिसलें॥६०॥
वादळांत असल्या कुठें सांपडत।
आलीस कोठून - इथे सांग ॥
केंस हे विखुरले - स्कंध देशी भाली।
आणि कांही गाली खेळतात ॥
थरारे अंग हे - भीति मूर्तिमंत।
जणू सिद्ध होत - शरीरस्थिती ॥
चिंब ओला पदर - ढगांनी नयनांनी।
अश्रूंस गाळूनी - असा केला ॥
शून्य दृष्टीने या धरेस पाहसी।
वाटते प्रार्थिसी - दुभंगण्या ॥
धरेच्या पोटांत - नको ऐशी जाऊ।
अंतरीं या ठेऊ - तुला का मी? ॥
जेथ होती माझी - (तत्त्व) गीते स्फूर्त।
तयांना ऐकत - रहा सुखे ॥६१॥ (रहा ही ऐकत - अनंत-तें।)
६-११-५८