अभंग

सहज पाहिलेस कसे केव्हा मला । जीव माझा झाला तुझा दास।

बोलल्या बोलाला जागली नाहींस ।

वाढवूनी आस फसविलेंसी ॥

पूर्वा उजळली ही - उगवला ना रवी।

ना आला देहांस - राजा जीव (प्राण) ॥

दिलेल्या शब्दाला राख आचारांत ।

वचना विसंगत नको कृति ॥१॥

 

भरे पुरेपूर - प्याला हा भक्तीचा ।

शराब प्राणांचा काढियेला ॥

जाताच ओठांशी असाच माझा प्याला।

दिव्य धुंदी तुला प्राप्त् व्हावी ॥

भान नुरल्यावरी - तुलाही देहाचे।

झोपशील ह्याच हृदयावरी ॥२॥

 

उगाच फिरुनीया किती दमले माझे पाय।

बनीं फिरते गाय - एकली मी ॥

हंबरडा फोडितें - कुणासाठी सांगा।

नि:श्वास सोडिते सारखे हे ॥३॥

 

जीवानें जोडिली मायिकांची माया।

संभ्रमांत जन्म गेला वाया ॥

शब्दांनी ऐकिले अर्थ तो अज्ञात।

तैसेच जीवित - कंठियेले ॥४॥

 

सौंदर्य - मोहाला नेत्र झाले अंध।

वासनांचा गंध - नुरे चित्तीं ॥

आत्मतत्वासाठी जीव हा भुकेला।

बाह्यतेशीं त्याला नुरे कार्य ॥

या क्षणींच देवी अनंत-ता येवो।

सर्वस्व हें घेवो - हिरावून ॥५॥

 

जलाल (अंजन) तेज हं डोळयांत घातलें।

मनांत ओतिले ज्ञान नीर ॥

दृष्टि आली दिव्य चित्त उंचावले।

चैतन्य लोपले अनंतेंत ॥६॥ (व्यष्टित्व)

 

चित्त तीर्थीं माझ्या आले पापाचार।

तयांचा उद्धार - क्षणीं झाला ॥

जुना होतो जों मीं - नव्यांत त्याचेंच।

रुपांतर साच - सिद्ध झालें ॥

भक्तिच्या योगानें - नरकाचा हो स्वर्ग।

मुक्याची या वाचा - गाई गीतें ॥७॥

 

हांकाटी लाटांची किनार्‍याला चाले।

परी तो न हाले इंच एक जरा सुद्धा ॥

तयांची ओरड - अनंत काल ही ।

चालते कशी ही (प्रतिध्वनींने) (निष्फल) ॥

किनाऱ्यानें जावे लाटांकडे कैसे।

मला कां न पुसें - कुणी हीच ॥८॥

 

तुफानी फेस हा समुद्राच्या ओठी।

वेदना ही पोटी चिरंतन ॥

कसें येणे स्वास्थ - जाउनीं आजार।

मींच सांगणार तुम्हाला हें ॥

कोणत्या स्वप्नाचा भंग झाला म्हणुनी।

निराशा ही मनीं प्राप्त झालीं ॥९॥

 

हात होता हातीं क्षणापूर्वी एका।

आणि हा आतां का - एकलाच ॥

हृदय ही होतें हें हृदयाशी सांगत।

लाडकें गुपीत क्षणापूर्वी ॥

जागृती कां झाली तशा स्वप्नांतुनी।

श्वास हा थांबुनी - कां न गेला ॥१०॥

 

बोटीचे हे धक्के - गाडीची स्टेशने।

ओझ्या बोचक्यांची सभा येथे ॥

(मुख्य ओझे परी) (येथ आले नाही) ।

नवरदेवा शिरीं - असे जे तें ॥

बाशिंगांचें ओझे पेलता पेलतां ।

जीवांना ह्या व्यथा किती होती ॥

परा देशामध्ये राही अनंतता ।

सहज तेथे जाता सडा जीव ॥११॥

 

प्रतिभेच्या मैनेचे मोडले ते पाख ।

आणि फुटला आंख - बुद्धिचाही ॥

गळाही दाबला गीत कोकिळेचा ।

स्तब्ध झाली वाचा तिची आतां ॥

सर्वस्व सांडले आत्मतत्वानें या।

तुला पूजावया देवदेवा ॥१२॥

 

रंगात हा आला समुद्राचा खेळ।

कल्लोळी कल्लोळ - लोपतात ॥

तसा माझा खेळ - अंतरंगीं चाले।

संशय लोपले - संशयात ॥

किनाऱ्यावरी हे नाचताती नाद।

मुखांतूनी वाद - तसे माझ्या ॥१३॥

 

फाटत्या लाटेच्या जबड्यामध्ये जावे।

घेऊनीयां यावे तिचे शब्द ॥

आणावी धडाडी ज्वलामुखीची त्या।

विजेची नाचत्या - तेजस्विता ॥

स्वातंत्र संदेश - बांधवा सांगणे।

याच सामुग्रीनें देवि - वाचे! ॥१४॥

 

जा गडे एकदां माझ्या चित्तांतूनी ।

कां बरे अजूनी - येथ तूंच ॥

होऊ दे एकदां - दुपारची वेळ ।

सुखाची सकाळ - दूर जावी ॥

लोपू दे पौर्णिमा - कायमची एकदां ।

भाग्याची संपदा - नष्ट होवो ॥

ज्योत्स्नेची संपदा - नष्ट होवो ।

अनंतते - तुझे पुरे झाले स्मरण ॥

भंगु दे हे स्वप्न - एकदांचे।

(मला यावे मरण - या क्षणींच) ॥१५॥

 

सहज पाहिलेस कसे केव्हा मला ।

जीव माझा झाला तुझा दास ॥

उषेच्या हास्यांत - तुझे हास्य भासे।

तुझाच गळतसे दवाश्रू हा ॥

देवि - अनंतते - हर्ष वा अश्रु वा।

मला आठवावा इथे रोज ॥

तुझ्याच प्रेमाचे -दूत ते जाणून। (तयांनाच गान - गाईवाणी)

रंगेन गाऊनी शून्यगीते (जन्मजन्मीं) ॥१६॥

 

जगाच्या पेठेंत प्रेमाचा त्या नग।

ठेवला न सांग - येथ कां तू ॥

एकही जीवात्मा - मला कां मोहीना।

निष्प्रेम जीवना - कसा कंठू ॥

सत्तत्वाचा असे अभाव सर्वत्र।

दिव्यता ती अत्र असंभाव्य ॥१७॥

२०-१०-५८

आमचा पत्ता

Dr. Samprasad and Dr. Mrs. Rujuta Vinod Shanti-Mandir, 2100, Sadashiv Peth, Vijayanagar Col. Behind S. P. college Pune - 411030 

दूरध्वनी क्रमांक

+91-20-24338120

+91-20-24330661

+91 90227 10632

Copyright 2022. Maharshi Nyaya-Ratna Vinod by Web Wide It

Search