अभंग

जीविताचें व्हावे - लहानसे फूल। तुझे ते पाऊल सजविण्यास

विचाराचे पाय ठेंचाळती सदां।

चित्ताच्या आपदा कशा वारूं ॥

सत्याचे तेज जें - दूर कोठे झळके ।

कधी तें ठाउकें - मला होई ॥

हीच चिंता जीवा - सारखी लागुनी ।

शांति ना जीवनी मुळी वाटे॥५॥

 

पुजार्‍याला देव सजवितां येइना ।

गवयाच्या गायना - नसे तान ॥

झालें हे फिक्कट चांदणे पुनवेचें ।

कंटकांनी वाट आच्छादिली ॥६॥

 

लागले समजाया ज्या क्षणा पासुनी ।

दुजी इच्छा मनीं - आली नाहीं ॥

जीविताचें व्हावे - लहानसे फूल ।

तुझे ते पाऊल - खुलविण्यास सजविण्यास ॥७॥

 

पूर्णतेनें केव्हा दिसूं नये सृष्टि ।

निश्चला न दृष्टि म्हणूनीच ॥

पसरावाया भूल कोण जाळे टाकी ।

हाताची चलाखी - करी कोण ॥

उघड आणि झांक पापण्यांची चाले ।

त्यामुळें जाहलें विश्व गूढ ॥

नजर बंदी होई तितुक्यांत हें जग ।

सर्व खोटे रंग - पुन्हा घेई ॥

पापण्यांचा पडदा नेत्रावरतीं पडे ।

कधी न उलगडे भुलावणी ॥८॥

 

दोन लाटां मध्ये आडके ही होडी।

तिला कोण ओढी अशी आज ॥

दोन ऒठां मध्ये लवंगेची विडी।

घेऊनीयां खडी सलिलवंती ॥

अंतकालाचा हा नवा नवरदेव।

लवंगेला पहा - कसा ओढी ॥९॥

 

क्षुद्र बुद्धि शोधी जेथे तेथे अर्थ।

तयानें अनर्थ - मात्र होई ॥

गीतांत भाषेत - पेठेत व्यवहारीं ।

अर्थ राजा करी सुखे राज्य ॥१०॥

 

मीं एक भाग्याचा असल्या जगामध्यें।

जया न अर्थाचा मुळीं लोभ ॥

दरिद्रता देवी माझ्या घरी राही ।

गीत माझे नाही - अर्थयुक्त ॥११॥

माझी न वाणीही

लहान रोपटी किनार्‍याच्या कांठी।

चार दिवसांसाठीं सुखे डुलती ॥

क्षणात नष्टतो समुद्राचा फेंस।

तरी हा उल्हास तया वाटे ॥

तुला मात्र जीवा - वेड अमरत्वाचे।

लागुनी सदाचें - मिळे दु:ख ॥१२॥

 

किती वेळ गेला असा हा मी उभा।

चित्तिंचा न खेळ - तुझ्या संपे ॥

मिटेल्या नेत्रांच्या पुढे मनोमूर्ती।

तशी ही मागुती ।

खडी माझी आहे ॥

तुझी सुद्धा मूर्ती मनीं आणावया।

नेत्र हे मिटूनी घेऊं का मी? ॥

छे - न होई धीर - करायास तैसें।

दृश्य हें न ऎसे - दिसे पुन्हा ॥१३॥

 

निरनिराळया क्षणां एकाच रंगाने ।

चित्तिले देवाने अनिच्छया ॥

माझेच जीवन - म्हणूं त्याला कैसे ।

कोण ‘मी’ हा असे कोण जाणे ॥

जीवनाचा भव्य प्रवाह हा वाहे ।

काय तेथे राहे मी - त्व, तूं - त्व ॥१४॥

 

धावताना थांबा बोलताना ऐका।

नाचतांना टाका संथ पाय॥

भेटतांना विरह जरासा अनुभवा ।

वृद्धि मोद - भावा तयामुळे ॥१५॥

 

भाल देशीं हात तुझा हा फिरतांना ।

शीत संवेदना सूक्ष्म होई ॥

अंगुली ही लागे - ओली थोडकीशी ।

आसवांच्या जलीं भिजविली कां ॥

एक एक क्षण विलंब होतांच।

कां अश्रु गाळून कष्टलीस ॥१६॥

 

चमत्कारांचे हें भव्य प्रदर्शन।

जया विषयी ज्ञान नको होणें ॥

पावलां गणीक स्तिमित व्हावा जीव।

रम्य हे इंगित नको सांगू, विश्व हे अज्ञात सदा राहो ॥१७॥

 

पुसलेस अश्रू ते - पुन्हा येती मात्र।

अलिंगनें गात्र - थरारतें ॥

शब्द ते ऐकुनी कळवळयाचे सये।

शोक सरितेस ये पुन्हा पूर ॥

सहानुकंपेने - पाहता तूं मला।

वेदनेची ज्वाला पहा वाढे ॥१८॥

 

स्थितींत या अशा कसा बोलू शब्द।

सर्व देह रन्ध्रे खुली झाली ॥

त्यातुनी हो गळे मनीचा आशय।

कां न तुजला कळे अलिंगने ॥१९॥

 

चिमण्यांची चिवचिव दाण्यापाण्यासाठीं।

तशी तुझ्यासाठी भावनांची ॥

वृत्तीची या भुरू भुरू हिंडती येथ ना ह्या अशा।

तशा माझ्या अशा मना मध्यें ॥

उडोत त्या कोठेंही घरट्यांकडे चित्त। (असे जैसा गडे सदा - त्यांचा जीव।)

तयांचे लागत - सदा काळीं ॥

तशी माझी दृष्टी तुझ्या स्थानाकडे।

स्वैर कोठें हिंडे - जरी जीव ॥२०॥ (जन्मजन्मीं हिंडे - जीव स्वैर।)

 

समाज सेवकां छळक आवडे ।

राष्ट्राच्या भाविका - बंदिवास ॥

उच्च आचारांचा हवि स्वर्गस्थांस ।

आनंद द्यायास सिद्ध होय ॥

बलीसाठीं त्याच भुकावले लोक।

काव, काव काक - जणूं करिती ॥

कधी ही न त्यांना प्राप्त तो व्हायाचा।

घांस तो देवांचा यज्ञभाग ॥२१॥

मूर्च्छना जातांच - बघे वरती खालीं।

तुझ्या वक्षस्थलीं - मान माझी ॥

प्राण माझे होते - गेले खरोखरीं।

पुन्हा कां ही उरीं - संजीवता ॥

ओष्ठ तो लागतां - निश्चिष्ट या।

तुझा श्वास आतां - देहीं माझ्या ॥२२॥

०६-०९-५८

आमचा पत्ता

Dr. Samprasad and Dr. Mrs. Rujuta Vinod Shanti-Mandir, 2100, Sadashiv Peth, Vijayanagar Col. Behind S. P. college Pune - 411030 

दूरध्वनी क्रमांक

+91-20-24338120

+91-20-24330661

+91 90227 10632

Copyright 2022. Maharshi Nyaya-Ratna Vinod by Web Wide It

Search