क्षणोक्षणी मला, घोट या विषाचा ।
मिळूनी चेष्टेचा, नाश व्हावा ॥
अस्तित्व निश्चेष्ट, जीव शून्य सुप्त ।
विश्व नास्तिमात्र, असो सारे ॥१॥
निराशेचे मला, मिळो हलाहल।
घोट तो जहाल, घेऊ द्या ना ॥
ऊर माझा फुटो, जळू द्या हा गळा ।
देहास अवकळा, येऊ द्या ना ॥
देव तो अज्ञेय, मला मी अज्ञान ।
कसा राहूं शान्त, स्थितींत या ॥२॥
अशी डोळेझांक, किती वेळां करू ।
पुन्हां तें आचरूं, कसे पाव ॥
ज्ञानदृष्ट्या देव, शोधावया गेलो ॥
पस्ताव पावलो, तयामुळें ॥३॥
हट्ट त्या देवाचा, कशाला हा असा ।
घेतला कां वसा, गूढतेचा ॥
शोधिलया विना तो, कां न येई हातीं ।
ज्ञान-कर्म-भक्ति, कशाला ही ॥४॥
माझेच हेतु हे, सांडले सृष्टींत ।
माझ्यात दृष्टींत, विश्व जन्मे ॥
पूज्यत्व माझेंच, ईश्वरा निर्मून ।
करी जें पूजन, पुन्हा माझें ॥५॥
पुन्हा पुन्हा होई, असा बुद्धिभेद ।
किती वाटे खेद, अंतरात ॥
गतायुष्य सारें, जणूं व्यर्थ गेलें ।
असे चित्ती आले, किती वेळा ॥६॥
काल केली पूजा, आज त्याला लात ।
स्वैरला चित्तांत, किती माझ्या ॥
फेकिलेले फूल, पुन्हा चुंबावया ।
कसा ओठांस या, मोद वाटे ॥७॥
अंध होता नेत्र, कोठले सौदर्य ।
श्रुतीविना गेय, नास्तिरुप ॥
ज्ञानाविना विश्व, मनाविना प्रेम ।
अहंविना ब्रह्म, नास्तिरुप ॥८॥
रंगलो मी जरी, केवल स्थितींत ।
राहिला जागृत, अहंभाव ॥
लोपणार कैशी, शब्दविशिष्टता ।
वाक्यसिद्धि होतां, अर्थपूर्ण ॥९॥
दया मला आली, बापुड्या देवाची ।
आस्तिक भावाची, सिद्धी झाली ॥
होतो मी तत्पूर्वी, करंटा की नास्तिक ।
आर्त जीव, एक वंद्य होता ॥१०॥
अस्तित्व भोक्तृत्व, ज्ञातृत्व, मुक्तत्व ।
सर्वांआधी स्वत्व, मूलभूत ॥
तयाचाच नाश, गमे अश्रद्धेय ।
अप्रेय अश्रेय, असंभाव्य ॥११॥
अहं ही ना वृत्ति, अहं ही ना स्थिति ।
अहं ही परिपूर्ती, सत्यतेची ॥
विश्वाचें आदिम, ज्ञेयाचें अन्तिम ।
माझें हें मध्यम, अहंतत्त्व ॥
अहमस्मि, याच अनुभवामुळे ।
परब्रह्म मिळे, परात्पर ॥१२॥
अहं ब्रह्मास्मित, अहं आणि ब्रह्म ।
दोहोंचा संगम, साम्यतेनें ॥
अहं ब्रह्म-निष्ठ, ब्रह्म अहं-निष्ठ ।
नसे एक श्रेष्ठ, दुज्याहून ॥१३॥
होता क्षणीं माझ्या, अहंतेचा लोप ।
येई काळझोप, जीवात्म्याला ॥
सद्चिदानन्दत्व, कोठले तें मग ।
अनुभूति संग, नुरे जरी ॥१४॥
जून
विविधज्ञान विस्तार