प्रकाशित साहित्य

मधुसूदन सरस्वतींचा `अद्वैत-सिद्धी' हा ग्रंथ या सर्व सिद्धी-ग्रंथांचा मेरूमणी आहे

१०)

 

भारतीय तत्त्वशास्त्राच्या इतिहासात `' वाङ्मयाला एक विशिष्ट स्थान प्राप्त झाले आहे.

 

प्रसिद्ध मीमांसक यामुनाचार्य याचा, सिद्धित्रय, हा ग्रंथ तन्त्रशास्त्रीय असला तरी त्यामध्ये मूलगामी असे तात्त्विक विचारही आहेत. विमुक्तात्मा यांचा `इष्टसिद्धी' हा ग्रंथ, मीमांसक मंडनमिश्रांचा `ब्रह्मसिद्धी' व सुरेश्वराचार्यांचा म्हणजेच, पुढे अद्वैतवादी झालेल्या मंडनमिश्रांचा `नैष्कर्म्यसिद्धी' असे अनेक सिद्धी-ग्रंथ अभ्यासकांच्या सहज स्मरणात येतील.

 

मधुसूदन सरस्वतींचा `अद्वैत-सिद्धी' हा ग्रंथ या सर्व सिद्धी-ग्रंथांचा मेरूमणी आहे. त्यातील, खालील श्लोक एका तत्त्वदर्शी व स्वानुभवी संन्याशाने मला कनकेश्वर येथे (१९१८) सांगितला होता. अनन्ततेचा प्रत्यय आणून देण्यास हा श्लोक समर्थ आहे.

 

सर्व जिज्ञासूंनी व मुमूक्षूंनी याचे संस्मरण, मनन व निदिध्यासन करणे उपयुक्त ठरले. निदान माझा तरी हा नम्र अनुभव आहे.

 

अनादिसुखरूपता, निखिलदृश्यनिर्मुक्तता  ।

निरंतरं अनन्तता स्फुरणरूपता च स्वत:  ।।

त्रिकालपरमार्थता, त्रिविधभेदशून्यात्मता  ।

मम श्रुतिशतार्पिता तहदमस्मि पूर्णो हरि : ।।

 

वरील श्लोकात आलेले `अनन्तता' व `स्फुरणरूपता' हे शब्द किती रहस्यप्रापक आहेत हे तत्त्वजिज्ञासूंना सांगण्याची आवश्यकता नाही. हा श्लोक येथे उद्धृत करण्याचे सुचले हे एक अनन्ततेचे स्फुरणच आहे!

.....

आमचा पत्ता

Dr. Samprasad and Dr. Mrs. Rujuta Vinod Shanti-Mandir, 2100, Sadashiv Peth, Vijayanagar Col. Behind S. P. college Pune - 411030 

दूरध्वनी क्रमांक

+91-20-24338120

+91-20-24330661

+91 90227 10632

Copyright 2022. Maharshi Nyaya-Ratna Vinod by Web Wide It

Search